Naast dat het allemaal mannen zijn, hebben ze nog iets gemeen. Ze hebben namelijk alle drie een neurodivergent brein. In haar boek Als alle breinen werken werpt Saskia Schepers een verhelderende en nodige blik op de complexiteit van een neurodivergent brein en de unieke kwaliteiten die daarbij horen. In haar boek gaat ze diep in op neurodiversiteit. Wat is het en hoe ga je daar het beste mee om?
Schepers gaat in op het verschil tussen neurotypische en neurodivergente breinen en de unieke eigenschappen die deze neurodivergente medewerkers met zich meebrengen. Wegens een gebrek aan kennis worden neurodivergente medewerkers nog vaak als een last of een probleem gezien. Dit oordeel is enorm achterhaald en een grote fout voor organisaties die opzoek zijn naar innoverende, creatieve en energieke medewerkers. Neurodiversiteit is geen probleem, het is een kracht.
Neurodivergente medewerkers hebben talenten die neurotypische medewerkers veelal niet hebben, of in mindere mate. Ze hebben bijvoorbeeld een buitengewoon goed oog voor detail, hyperfocus, een sterk ruimtelijk-visueel inzicht, een hoge mate van creativiteit en het vermogen om onverwachte verbanden te leggen. Doordat het brein van neurodivergenten anders bedraad is, hebben ze een grote variatie in hun vaardigheden. Concreet betekent dit grote pieken en diepe dalen. Daar moet ruimte voor zijn. Om te kunnen profiteren van die grote pieken, moet een medewerker ook ruimte krijgen voor een dal. Hier gaat nog vaak wat mis, wat zorgt voor veel onbegrip en afstand binnen teams en leiders.
Als leider speel je hier een cruciale rol. Het is jouw verantwoordelijkheid om alle breinen uit jouw team te laten floreren. Het is daarmee ook jouw verantwoordelijkheid om te weten hoe die breinen werken en in wat voor omgeving ze het beste gedijen. Als dat lukt, kan je rekenen op meer werkgeluk, snellere innovatie en betere resultaten.
Als voorproefje alvast een aantal belangrijke take-outs uit het boek, waar wetenschappelijke theorieën worden gecombineerd met ervaringen uit de praktijk.
- Neurodiversiteit kan je sterkste troef zijn
In deze tijd van digitale transformatie is diversiteit in denken van essentieel belang. Zonder diversiteit in denken hou je de vooruitgang niet bij en doe je je organisatie te kort. Je hebt mensen nodig die de mogelijkheden van technologie zien en je hebt mensen nodig die de gevaren kunnen onderkennen. Mensen die kritisch en zeer gedetailleerd kijken, maar ook mensen die vanuit een sociaal perspectief kijken. Dat vraagt om dienend leiderschap.
Het is een noodzaak anders-denkenden in te zetten en voor je leiderschap betekent dit meer dan accepteren of waarderen, dit betekent alles doen wat jouw medewerkers nodig hebben om hun werk te kunnen doen.
- Leidinggeven gaat om een aanpak op maat
De ene medewerker heeft veel ruimte nodig, de andere functioneert beter met meer sturing. Scheper destilleerde op basis van haar onderzoek vijf factoren die je als leidinggevende kan bespreken om een medewerker vitaal en duurzaam inzetbaar te houden. Zie het als een energie-dashboard, waar je op basis van gesprekken die je voert aan knoppen gaat draaien voor een optimale balans. De factoren uit dit dashboard zijn:
- de mate van prikkels: heeft iemand liever veel, of weinig;
- de mate van sturing: welke vorm van leidinggeven heeft iemand nodig;
- de mate van samenwerking: werkt iemand liever met een team, of alleen;
- het werkritme: is het mogelijk te plannen rond de pieken en dalen;
- mate van structuur: wat heb je nodig.
- Inclusief Leiderschap is essentieel voor talentontwikkeling
Leiders lijken neurodivergenten toch vaak gedoe te vinden. Prima dat je autistisch bent, maar het is toch wel goed dat je even bij het teamuitje aansluit. Leuk dat jij als dyslect een nieuw idee hebt, maar ik wil wel dat je dat volgens onze eigen processen uitwerkt. Zo lopen je medewerkers leeg. Jij hebt als leider de verantwoordelijkheid te kijken naar wat jouw medewerker (en dat geldt natuurlijk voor ieder type brein) nodig heeft om zijn of haar talent optimaal te kunnen benutten en ontwikkelen. Een gemiddelde nemen van het energiedashboard hierboven en iedereen langs die lat leggen, levert je geen extra tijd en efficiëntie op. Het resulteert in ongelukkige medewerkers en hoger verzuim. Als jij tijd investeert in al jouw unieke medewerkers, betaalt dit zich terug in lagere verzuimcijfers, minder verloop en meer vitaliteit en werkgeluk (wat weer verhoogde productiviteit oplevert, lees je hier).
Wil je meer weten over neurodiversiteit? In Als alle breinen werken vind je o.a. handvatten voor functioneringsgesprekken, werving & selectie van neurodivergente medewerkers, hoe je psychologische veiligheid in je team waarborgt en vind je verhalen en tips van neurodivergente werknemers zelf.